Việc bảo quản và vệ sinh dụng cụ phẫu thuật đúng quy trình không chỉ giúp kéo dài tuổi thọ của dụng cụ mà còn đảm bảo vô trùng, hạn chế nguy cơ nhiễm trùng cho bệnh nhân
Dụng cụ phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị và phẫu thuật, giúp đảm bảo độ chính xác và an toàn cho bệnh nhân. Các dụng cụ này thường được làm từ thép không gỉ, có độ sắc bén cao, chống gỉ sét tối. Tuy nhiên chúng cũng dễ bị ảnh hưởng bởi môi trường nếu không được bảo quản đúng cách gây ảnh hưởng đến độ bền và độ sắc bén.
Trong bài viết này, Meditab sẽ hướng dẫn chi tiết cách bảo quản và vệ sinh dụng cụ phẫu thuật để các bác sĩ, điều dưỡng và nhân viên y tế có thể thực hiện đúng quy trình.
Nguyên tắc bảo quản dụng cụ phẫu thuật
Bảo quản ngay sau khi sử dụng
Sau khi sử dụng, dụng cụ cần được vệ sinh ngay lập tức để tránh máu, dịch cơ thể hoặc các chất bẩn khác bám vào và gây ăn mòn bề mặt. Nếu không thể vệ sinh ngay, cần ngâm dụng cụ trong dung dịch chuyên dụng để ngăn ngừa chất bẩn khô cứng.

Phân loại trước khi vệ sinh dụng cụ phẫu thuật
Dụng cụ phẫu thuật cần được phân loại theo nhóm trước khi bảo quản để tránh hư hỏng do va chạm hoặc nhầm lẫn khi sử dụng. Một số nhóm phổ biến gồm:
- Dụng cụ cắt gọt: Dao mổ, kéo, kẹp…
- Dụng cụ kẹp giữ: Kẹp phẫu thuật, kẹp mô, kẹp hemostat…
- Dụng cụ hút dịch: Ống hút phẫu thuật…
- Dụng cụ khâu: Kim khâu phẫu thuật, kẹp kim…
Bảo quản trong môi trường khô ráo, sạch sẽ
- Sau khi vệ sinh và tiệt trùng, dụng cụ cần được bảo quản trong tủ chuyên dụng, tránh tiếp xúc với không khí ẩm hoặc các chất có thể gây ăn mòn.
- Nên sử dụng hộp đựng có lớp lót mềm hoặc khay inox để tránh trầy xước dụng cụ.
- Không đặt dụng cụ chồng lên nhau để tránh làm hỏng các lưỡi cắt hoặc ảnh hưởng đến độ chính xác của dụng cụ.
Quy trình vệ sinh dụng cụ phẫu thuật
Vệ sinh dụng cụ phẫu thuật phải tuân thủ quy trình để đảm bảo loại bỏ hoàn toàn vi khuẩn và mầm bệnh.
Bước 1: Làm sạch sơ bộ ngay sau khi sử dụng
- Ngay sau khi phẫu thuật, dụng cụ cần được rửa ngay bằng nước sạch hoặc dung dịch khử trùng để loại bỏ máu, mô và dịch cơ thể.
- Dụng cụ có nhiều chi tiết nhỏ, rãnh sâu cần được ngâm và chà rửa bằng bàn chải chuyên dụng.

Bước 2: Rửa sạch bằng dung dịch chuyên dụng
- Dùng dung dịch enzym hoặc xà phòng trung tính để rửa dụng cụ, giúp loại bỏ hoàn toàn protein, máu và các chất hữu cơ còn sót lại.
- Không sử dụng chất tẩy rửa có tính kiềm hoặc axit mạnh vì có thể gây ăn mòn bề mặt dụng cụ.
Bước 3: Sử dụng máy rửa siêu âm (nếu có)
- Máy rửa siêu âm giúp loại bỏ cặn bẩn ở những vị trí khó tiếp cận bằng sóng siêu âm.
- Thời gian rửa từ 5 – 10 phút tùy vào mức độ bẩn của dụng cụ.
Bước 4: Khử trùng và tiệt trùng dụng cụ
Sau khi làm sạch, dụng cụ phẫu thuật cần được khử trùng bằng các phương pháp sau:
- Tiệt trùng bằng nhiệt ướt (hấp Autoclave): Dùng hơi nước ở nhiệt độ cao (121 – 134°C) để tiêu diệt vi khuẩn, phù hợp với hầu hết dụng cụ kim loại.
- Tiệt trùng bằng nhiệt khô: Dùng không khí nóng (160 – 180°C) để khử trùng dụng cụ không chịu được hơi nước.
- Tiệt trùng bằng khí EO (Ethylene Oxide): Dùng cho các dụng cụ nhạy cảm với nhiệt độ cao như ống nội soi, thiết bị có bộ phận nhựa…

Bước 5: Làm khô và bảo quản dụng cụ
- Sau khi tiệt trùng, dụng cụ cần được làm khô hoàn toàn trước khi đưa vào kho bảo quản.
- Để dụng cụ trong túi hoặc hộp vô trùng, ghi rõ ngày tiệt trùng để kiểm soát hạn sử dụng.
Những lưu ý quan trọng khi bảo quản và vệ sinh dụng cụ phẫu thuật
- Kiểm tra dụng cụ định kỳ: Trước và sau mỗi ca phẫu thuật, cần kiểm tra độ sắc bén, tình trạng của dụng cụ để đảm bảo không có hư hỏng.
- Tránh tiếp xúc với hóa chất ăn mòn: Một số hóa chất có thể làm hỏng bề mặt thép không gỉ, gây gỉ sét hoặc giảm độ bền của dụng cụ.
- Không ngâm dụng cụ quá lâu: Ngâm lâu trong dung dịch tẩy rửa có thể làm ảnh hưởng đến lớp phủ bảo vệ của dụng cụ.
- Sử dụng găng tay khi vệ sinh: Tránh tiếp xúc trực tiếp với dụng cụ bẩn để giảm nguy cơ lây nhiễm.
Meditab – Đơn vị cung cấp dụng cụ phẫu thuật uy tín, chất lượng
Dụng cụ phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong các ca mổ, ảnh hưởng trực tiếp đến hiệu quả phẫu thuật và an toàn của bệnh nhân. Việc lựa chọn dụng cụ đạt chuẩn y tế, có độ chính xác cao và độ bền tốt là yếu tố then chốt giúp bác sĩ thực hiện thao tác chính xác, hạn chế rủi ro trong quá trình phẫu thuật.
Với nhiều năm kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp thiết bị y tế, Meditab Việt Nam tự hào là đơn vị chuyên cung cấp dụng cụ phẫu thuật uy tín, chất lượng cao, đa dạng đáp ứng đầy đủ tiêu chuẩn Bộ Y tế.
Liên hệ Meditab để được tư vấn chi tiết về dụng cụ phẫu thuật chuyên ngành thẩm mỹ cũng như cách bảo quản và quy trình vệ sinh đúng chuẩn.